Đau hậu môn khi đại tiện là triệu chứng mà bất kể ai cũng có thể gặp phải 1 lần trong đời. Đây là triệu chứng cảnh báo nhiều căn bệnh khác nhau ở hậu môn trực tràng đặc biệt là bệnh táo bón, trĩ. Đa số người bệnh khi gặp phải triệu chứng này thường bỏ qua, để tự khỏi hoặc ngại không dám đi khám.
Đau hậu môn khi đại tiện là bệnh gì?
Các chuyên gia hậu môn – trực tràng của Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng cho biết: mặc dù đau hậu môn khi đi đại tiện là triệu chứng phổ biến và thường gặp. Tuy nhiên, vì tâm lý e ngại, xấu hổ nên nhiều người không dám đi khám dẫn đến những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Tình trạng đau hậu môn có thể là dấu hiệu của những căn bệnh dưới đây.
1. Sau khi đi đại tiện bị đau hậu môn do bệnh táo bón
Táo bón là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng đi đau rát khi đi đại tiện. Tình trạng này đặc biệt dễ gặp phải với những trường hợp ăn ít chất xơ, uống ít nước hoặc lười vận động.
Triệu chứng: Khi cơ thể mất nước, ruột sẽ lấy đi lượng nước trong phân và khiến phân khô cứng hơn. Người bệnh nếu khi đau hậu môn do táo bón thường thấy kèm theo các triệu chứng như phân cứng, phải rặn mạnh mỗi lần đi đại tiện, hình dạng phân như phân dê, đau hậu môn sau khi đại tiện...
Cách khắc phục: Người bệnh nên uống nhiều nước mỗi ngày, bổ sung thêm nhiều chất xơ trong bữa ăn hàng ngày, hạn chế ăn nhiều thực phẩm có chứa nhiều chất béo, dầu mỡ...
2. Rát hậu môn sau khi đại tiện do nứt kẽ hậu môn
Nứt kẽ hậu môn là tình trạng xuất hiện các vết nứt ở trên bề mặt hậu môn có thể là do bị chấn thương cục bộ, quan hệ bằng đường hậu môn, táo bón, phụ nữ sinh con bằng đường âm đạo...
Triệu chứng: Bệnh nứt kẽ hậu môn sẽ khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, đau rát hậu môn khi đi đại tiện, xuất hiện những vết rách xung quanh vùng da hậu môn, đi ngoài ra máu có thể lẫn trên phân hoặc giấy vệ sinh...
Cách khắc phục: bổ sung thêm chất xơ mỗi ngày, uống đủ 2 lít nước, không quan hệ bằng đường hậu môn, hạn chế nguy cơ bị táo bón sẽ làm tổn thương vùng hậu môn...
3. Rát hậu môn khi đại tiện do bệnh trĩ
Đau hậu môn khi đi đại tiện rất có thể là dấu hiệu của bệnh trĩ. Bệnh trĩ là bệnh phổ biến nhất trong số những căn bệnh ở hậu môn – trực tràng mà nhiều người mắc phải. Có 2 loại bệnh trĩ phổ biến là bệnh trĩ nội và bệnh trĩ ngoại.
Triệu chứng: Mỗi loại bệnh trĩ lại có những dấu hiệu khác nhau, bệnh trĩ nội thường không gây đau đớn nhưng sẽ gây chảy máu ở bên trong. Bệnh trĩ ngoại sẽ thấy đau rát hậu môn, hậu môn ngứa ngáy mỗi lần đi đại tiện. Ngoài ra người bệnh còn thấy có khối búi trĩ, chảy dịch ở hậu môn...
Cách khắc phục: Bệnh trĩ nhẹ có thể khắc phục bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt. Bệnh trĩ nặng sẽ cần tiến hành điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật cắt trĩ tùy thuộc vào tình trạng và kích thước của búi trĩ.
4. Đau rát hậu môn sau khi đi đại tiện do bệnh lạc nội mạc tử cung
Chị em phụ nữ nếu thấy có triệu chứng bị đau rát hậu môn thì cần chú ý đến nguy cơ bị lạc nội mạc tử cung. Đây là căn bệnh khác phổ biến, dễ chuyển biến xấu và nếu không chữa trị kịp thời có thể chuyển biến thành ung thư nội mạc tử cung.
Triệu chứng: Chị em sẽ thấy có triệu chứng đau ở vùng chậu nhất là trước và sau chu kỳ kinh nguyệt và khi quan hệ tình dục. Nếu các mô nội mạc tử cung xuất hiện ở ruột cũng sẽ khiến chị em bị đau hậu môn sau khi đi đại tiện. Ngoài ra chị em còn thất có triệu chứng đau khi đi tiểu, máu kinh bất thường...
Cách khắc phục: Thường sẽ được chỉ định dùng thuốc hoặc phẫu thuật điều trị lạc nội mạc tử cung sau khi thăm khám. Các loại thuốc có thể sử dụng để điều trị lạc nội mạc tử cung như: thuốc nội tiết tố, thuốc tránh thai, thuốc có chứa progestin, thuốc chủ vận tiết ra gonadotropin.
5. Đau hậu môn sau khi đi đại tiện do áp xe hậu môn
Áp xe hậu môn là tình trạng nhiễm trùng cấp tính ở hậu môn. Nguyên nhân có thể là do bị bệnh nứt kẽ hậu môn không được điều trị dứt điểm, quan hệ tình dục bằng đường hậu môn, hệ miễn dịch suy giảm...
Triệu chứng: Người bệnh sẽ thấy đau rát hậu môn sau khi đi đại tiện, mức độ đau sẽ tăng lên sau khi đi đại tiện hoặc sau khi vận động mạnh.
Cách khắc phục: Thông thường với những trường hợp bị áp xe hậu môn nếu các khối mủ vùng hậu môn bị vỡ ra người bệnh sẽ được phẫu thuật tháo mủ, có gây tê. Nếu khối áp xe rộng sau phẫu thuật cần dùng thêm thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau.
6. Đau rát hậu môn khi đại tiện do rò hậu môn
Đây còn được gọi là bệnh mạch lươn, do biến chứng áp xe hậu môn bị vỡ. Lúc này sẽ xuất hiện cấu trúc đường rò ở trong niêm mạc. Bệnh rò hậu môn là căn bệnh nguy hiểm nên cần khám chuyên gia hậu môn trực tràng càng sớm càng tốt.
Triệu chứng kèm theo: Vùng hậu môn bị chảy mủ, đau rát nhất là khi đi đại tiện, sưng nóng ở hậu môn, có lỗ rò ở hậu môn...
Cách khắc phục: Hiện nay biện pháp duy nhất để điều trị bệnh rò hậu môn là phẫu thuật để lấy hết các tổ chức xơ, phá hết các ngóc ngách nhưng không được làm tổn thương cơ thắt và đảm bảo sau mổ liền từ trong liền ra, từ dưới liền lên.
7. Đau hậu môn sau khi đại tiện do tiêu chảy kéo dài
Đau hậu môn khi đi đại tiện cũng có thể là dấu hiệu khi người bệnh bị tiêu chảy kéo dài. Khi bị tiêu chảy kéo dài người bệnh sẽ thấy tần xuất đi đại tiện bị tăng lên có thể từ 5 đến 10 lần mỗi ngày. Nếu đi đại tiện nhiều lần sẽ khiến phần niêm mạc hậu môn bị kích thích và gây đau rát.
Triệu chứng kèm theo: Người bệnh sẽ thấy có các triệu chứng như: đi đại tiện thường xuyên, phân lỏng, đi đại tiện ra nước, đau bụng rát hậu môn khi đại tiện và rát hậu môn sau khi đại tiện...
Cách khắc phục: Bù dịch bằng ORT bằng đường uống hoặc đường tĩnh mạch, sử dụng kháng sinh đường ruột, bổ sung vitamin và khoáng chất mỗi ngày.
8. Đau lỗ hậu môn khi đại tiện do ung thư hậu môn trực tràng
Ung thư hậu môn hoặc ung thư trực tràng là một trong những căn bệnh nguy hiểm. Nếu không được chữa trị bệnh có thể gây biến chứng, ảnh hưởng đến những bộ phận khác thậm chí nguy cơ tử vong cao.
Triệu chứng kèm theo: Đi ngoài ra máu, đau hậu môn sau khi đi ngoài, sút cân đột ngột, cơ thể không hấp thụ thức ăn, mệt mỏi, đi ngoài ra máu...
Các khắc phục: Tùy vào tình trạng các khối ung thư mà các bác sĩ sẽ chỉ định dùng phương pháp phù hợp. Có thể sẽ tiến hành phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa trị.
9. Đau hậu môn khi đi đại tiện do bệnh lây qua đường tình dục
Một số trường hợp bị đau hậu môn khi đi đại tiện có thể là do mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục như: lậu, sùi mào gà, giang mai... Lúc này vùng hậu môn sẽ bị tổn thương và khiến người bệnh bị bị đau hậu môn khi đi cầu.
Triệu chứng kèm theo: Tùy vào loại bệnh lây qua đường tình dục mà người bệnh sẽ thấy những triệu chứng kèm theo khác nhau. Có thể thấy các nốt sần sùi ở trong và rìa ngoài hậu môn, hậu môn chảy dịch có mùi hôi, sưng tấy, đau rát hậu môn khi đi đại tiện.
Cách khắc phục: Tùy vào loại bệnh xã hội mà các bác sĩ sẽ chỉ định điều trị phù hợp. Người bệnh cần chú ý quan hệ tình dục an toàn, nếu thấy dấu hiệu bất thường ở hậu môn không nên quan hệ bằng đường hậu môn.
Đau hậu môn khi đại tiện ngoài những nguyên nhân này còn có thể là do những yếu tố khác như: quan hệ tình dục quá mạnh bạo, vùng hậu môn bị chấn thương do những va đập mạnh...
Những lưu ý quan trọng đau hậu môn khi đại tiện
Khi thấy triệu chứng đau hậu môn khi đại tiện ngoài việc thăm khám các bác sĩ chuyên khoa, điều trị theo đúng những nguyên nhân gây bệnh bạn còn cần chú ý:
- Nên ăn những loại thực phẩm giàu chất xơ, rau xanh, sữa chua, ngũ cốc. Không nên ăn những loại thực phẩm có nhiều chất béo, thực phẩm chế biến sẵn, chất kích thích.
- Uống đủ lượng nước mỗi ngày, từ 1,5 đến 2l nước
- Ăn đúng giờ và đủ bữa để ổn định hệ tiêu hóa và hệ bài tiết
- Nên ăn những loại thực phẩm đã được nấu chín và không nên ăn những loại thực phẩm tươi sống hoặc không đảm bảo vệ sinh
- Nên đi vệ sinh ngay khi có nhu cầu, không nên nhịn đi đại tiện vì sẽ dễ dẫn đến tình trạng táo bón
- Hạn chế đứng hoặc ngồi lâu, mang vác các vật dụng nặng
- Vệ sinh sạch sẽ vùng hậu môn nhất là sau khi đi đại tiện nhưng không nên dùng các loại giấy vệ sinh cứng
- Tránh quan hệ bằng đường hậu môn bị bộ phận này đang bị tổn thương
- Mặc các trang phục rộng rãi, thoải mái, hạn chế ma sát với các vết nứt ở hậu môn
- Kiểm soát cân nặng bằng cách thường xuyên tập thể dục và xây dựng chế độ dinh dưỡng nghỉ ngơi đúng giờ.
Đau hậu môn khi đi đại tiện có thể là do nhiều nguyên nhân, đa số những nguyên nhân này đều không ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng nhưng nếu để lâu không chữa trị có thể gây nên những biến chứng nguy hiểm. Hy vọng với những chia sẻ trên đây bạn sẽ nhanh chóng xác định được nguyên nhân đồng thời có biện pháp chữa trị phù hợp.
