Đi đại tiện khó là triệu chứng mà ai cũng có thể mắc phải 1 lần. Nếu tình trạng khó đi đại tiện diễn ra thường xuyên, không đi đại tiện được đều đặn sẽ dẫn đến tình trạng chán ăn, đau bụng, đầy hơi, mệt mỏi. Tuy nhiên, không phải nam giới nào cũng biết tình trạng đại tiện khó này này là như thế nào, có nguy hiểm gì, cách khắc phục ra sao?
Đi đại tiện khó là triệu chứng như thế nào?
Đi đại tiện khó là tình trạng rất nhiều người có thể gặp phải kể cả người già và trẻ nhỏ cũng có thể gặp phải tình trạng này. Thế nhưng không phải ai cũng hiểu tình trạng đại tiện khó là gì. Theo chuyên gia hậu môn – trực tràng của Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng đây là tình trạng người bệnh có cảm giác buồn đi đại tiện nhưng không đi được.
Có một số trường hợp khó đi đại tiện phải ngồi lâu hàng giờ đồng hồ vẫn không thể đẩy phân ra bên ngoài. Người bị đại tiện khó thường kèm theo các triệu chứng như đau bụng, hậu môn bị căng cứng, muốn đi đại tiện nhưng không đi được, đi đại tiện bị đau rát hậu môn, chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn.
Khi bị đi ngoài khó khăn nhiều người đều cho rằng đó là triệu chứng của táo bón. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết 2 triệu chứng này hoàn toàn khác nhau. Đại tiện khó là một trong những dấu hiệu của tình trạng táo bón, táo bón là do phân khô cứng không thể đào thải ra bên ngoài được. Tuy nhiên, đi đại tiện khó khăn còn có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh khác nhau, thường tần suất nhiều hơn, khoảng cách ngắn hơn.
Đi đại tiện khó là dấu hiệu của bệnh gì?
Đi đại tiện khó khăn là dấu hiệu của nhiều bệnh khác nhau ở hậu môn – trực tràng. Để biết dấu hiệu này là bệnh gì ngoài việc khám bác sĩ bạn nên chú ý đến những dấu hiệu kèm theo bệnh.
1. Bệnh trĩ
Hiện nay, tỉ lệ người mắc bệnh trĩ đang ngày càng gia tăng nguyên nhân chính là do sự căng giãn quá mức các tĩnh mạch ở hậu môn khi có chế độ sinh hoạt không hợp lý. Khi bị bệnh trĩ búi trĩ gia tăng về kích thước, chiếm hết lỗ hậu môn khiến người bệnh bị đau rát hậu môn.
Ngoài triệu chứng khó đi đại tiện người bệnh còn thấy có những dấu hiệu kèm theo khác như: chảy máu ở hậu môn mỗi lần đi đại tiện, đau rát hậu môn, chảy dịch ở hậu môn, sờ hậu môn thấy có cục thịt thừa.
2. Rối loạn tiêu hóa kéo dài
Khi bị rối loạn tiêu hóa kéo dài sẽ gây ảnh hưởng đến các bộ phận ở đường tiêu hóa khiến bạn bị đi đại tiện khó khăn. Ngoài ra người bệnh còn thấy có các dấu hiệu bệnh như: mệt mỏi, đầy bụng khó tiêu, buồn nôn, chán ăn, sụt cân, tinh thần không tập trung, mất nước kéo dài...
3. Táo bón
Bệnh táo bón là căn bệnh có thể gặp phải ở người lớn hoặc trẻ nhỏ. Đây cũng là nguyên nhân gây khó đi đại tiện ở trẻ em và khó đi đại tiện khi mang thai. Táo bón khiến người bệnh muốn đi đại tiện mà không đi được. Nguyên nhân chính là do chế độ dinh dưỡng mất cân bằng, ăn ít chất xơ, uống ít nước, sử dụng nhiều chất kích thích, đồ ăn nhiều dầu mỡ...
Khi bị táo bón, ngoài triệu chứng đi đại tiện khó người bệnh còn thấy có triệu chứng kèm theo như: phân cứng, đau tức bụng mà không đi được, số lần đi đại tiện ít hơn 3 lần trong tuần, bụng bị chướng to...
4. Sa trực tràng
Sa trực tràng là tình trạng xuất hiện khối thịt ở hậu môn khiến người bệnh đi đại tiện khó khăn. Bệnh sa trực tràng rất dễ nhầm lẫn với bệnh trĩ tuy nhiên khối sa trực tràng tròn và đồng tâm hơn so với búi trĩ.
Bệnh sa trực tràng nếu không sớm chữa trị có thể gây những biến chứng nguy hiểm đặc biệt là hoại tử niêm mạc...
5. Hội chứng ruột kích thích
Hội chứng ruột kích thích là tình trạng nhu động ruột bị kích thích gây co bóp và tăng nhu động ruột nhiều hơn. Người bệnh sẽ thấy có hiện tượng khó đi đại tiện, muốn đi đại tiện nhiều lần trong ngày. Tuy nhiên số lần đi đại tiện thường rất ít mà chỉ són ra 1 chút.
Khi bị hội chứng ruột kích thích nhu cầu muốn đi đại tiện của người bệnh tăng cao hơn, vùng niêm mạc ống hậu môn cũng dễ bị tổn thương hơn, nguy cơ bị rách hậu môn và đi đại tiện ra máu cao hơn.
Ngoài những nguyên nhân đại tiện khó này ra, tình trạng này còn có thể còn do những dấu hiệu của bệnh nứt kẽ hậu môn, ung thư trực tràng, polyp trực tràng và đại tràng...
Nguyên nhân gây đại tiện khó là do đâu?
Đi đại tiện khó có thể do các nguyên nhân bệnh lý nêu trên gây nên. Những nguyên nhân gây khó đại tiện làm xuất hiện những căn bệnh trên có thể kể đến như:
- Do thói quen nhịn đi đại tiện thường xuyên, buồn đi đại tiện mà không đi đại tiện, đi đại tiện quá lâu trong nhà vệ sinh
- Do thói quen sinh hoạt không lành mạnh, thường xuyên ăn nhiều chất béo, ăn ít chất xơ, sử dụng nhiều chất kích thích, thường xuyên ngồi lâu 1 chỗ, ít vận động.
- Do tác dụng phụ của một số loại thuốc trong đó có thuốc giảm đau, thuốc chống trầm cảm... các loại thuốc này làm tăng hoạt động của nhu động ruột.
- Do các khối u trong hậu môn trực tràng khiến ruột bị dính hoặc có thể do phẫu thuật.
- Do căng thẳng thường xuyên hoặc áp lực của công việc quá nhiều, thường xuyên bị căng thẳng, khiến phản xạ tiểu tiện gặp nhiều khó khăn.
- Do quá trình co thắt đại tràng bị ảnh hưởng, phân không di chuyển được.
Những nguyên nhân đi đại tiện khó này thường gặp, rất phổ biến và thường là do thói quen sinh hoạt do đó người bệnh cần chú ý đến thói quen sinh hoạt của bản thân để hạn chế nguy cơ mắc bệnh...
Đi đại tiện khó cần làm gì để khắc phục?
Để chữa đi đại tiện khó trước hết người bệnh cần xác định được nguyên nhân gây bệnh. Với những trường hợp trẻ nhỏ hoặc phụ nữ mang thai cần phác đồ điều trị riêng. Tốt nhất để chữa đại tiện khó hiệu quả bạn nên tư vấn các bác sĩ, chuyên gia y tế.
Dựa vào từng nguyên nhân các bác sĩ sẽ đưa ra biện pháp chữa trị hiệu quả và phù hợp. Một số biện pháp sẽ được bác sĩ chỉ định có thể áp dụng như dùng thuốc hoặc thậm chí can thiệp thủ thuật.
Một số phương pháp bạn có thể tham khảo như:
1. Mẹo chữa đại tiện khó hiệu quả
Những biện pháp này sẽ giúp cải thiện các triệu chứng trước mắt, giúp người bệnh nhanh chóng thoát khỏi tình trạng đại tiện khó. Những cách này bạn có thể dễ dàng áp dụng tại nhà mà chi phí không quá đắt.
Pha nước ấm với nước cốt chanh: Vào mỗi buổi sáng ngủ dậy bạn hãy pha 1 cốc nước ấm với 1 nửa quả chanh. Hỗn hợp nước này sẽ giúp làm mềm phân đồng thời sẽ giúp bạn đi đại tiện dễ dàng hơn.
Pha dung dịch muối Epsom: Nếu nhà có sẵn muối Epsom thì bạn cũng có thể hòa tan 1 đến 2 thìa cà phê với 240ml nước. Sau khoảng 30 phút đến 6 tiếng bạn sẽ thấy chứng đại tiện khó được cải thiện.
Uống nước ép mận: thành phần trong quả mận có tác dụng giúp kích thích đi đại tiện do đó bạn có thể dùng nước ép mận để uống. Bạn có thể áp dụng bằng mẹo chữa đại tiện khó này bằng cách uống 1 cốc nước ép mận vào buổi sáng sau đó uống thêm 1 cốc nước ép táo sẽ giúp cải thiện tình trạng đi đại tiện khó 1 cách hiệu quả.
Đi bộ: vận động cũng là một trong những cách chữa khó đại tiện ở người lớn và trẻ nhỏ hiệu quả. Đi bộ sẽ giúp kích thích tiêu hóa ngoài ra còn giúp thúc đẩy quá trình hô hấp và làm tăng nhịp tim, giúp kích thích các cơ trơn trong ruột hiệu quả.
Uống nhiều nước hơn bình thường: Nếu bạn đang thắc mắc làm thế nào để buồn đi đại tiện nhanh chóng thì bạn có thể uống nhiều nước hơn bình thường, có thể uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày sẽ làm tăng chất lỏng ở đường ruột, quá trình tiêu hóa sẽ nhanh hơn, phân sẽ dễ đẩy ra ngoài hơn.
2. Dùng thuốc chữa đi đại tiện khó
Nếu bạn không muốn áp dụng cách đi đại tiện khó nêu trên vì hiệu quả không nhanh chóng thì có thể áp dụng cách đi đại tiện nhanh bằng thuốc. Một số loại thuốc sẽ giúp cải thiện tình trạng đại tiện khó như:
Uống thuốc làm mềm phân: Đây là loại thuốc được sử dụng theo đường uống và loại thuốc nhuận tràng tương đối nhẹ. Bạn có thể dùng một số loại thuốc docusate để tăng cường hấp thu thuốc vào phân, nhờ đó phân sẽ mềm hơn.
Sử dụng thuốc nhuận tràng: một trong cách đi ngoài ngay lập tức là sử dụng thuốc nhuận tràng. Bạn có thể sử dụng thuốc nhuận tràng thẩm thấu như: Lactulose, Polyethylene glycol...
Thuốc thụt trị táo bón Fleet enema: loại thuốc này bạn sử dụng bằng cách đưa đầu ống thụt vào trực tràng và bóp ống thuốc này để bơm chất lỏng vào. Giữ nguyên tư thế này trong vòng 5 phút bạn sẽ thấy có cảm giác buồn đi tiêu hơn. Loại thuốc này thường được chỉ định với những trường hợp bị đầy bụng khó đi ngoài, táo bón lâu ngày...
Tuy nhiên cách chữa đại tiện khó này cần có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng.
3. Chữa đi đại tiện khó tại nhà
Bên cạnh những cách chữa đi đại tiện khó hiệu quả trên đây bạn cũng có thể áp dụng một số cách chữa đại tiện khó tại nhà bằng cách:
Bổ sung nhiều chất xơ từ hoa quả và rau củ vào chế độ ăn: Bạn có thể ăn các loại rau củ như: bông cải xanh, khoai lang, rau bina, mận...
Uống các loại thực phẩm giàu chất xơ: bạn có thể bổ sung các loại thực phẩm giàu chất xơ qua chế độ ăn hàng ngày. Những loại thực phẩm này có bày bán tại các nhà thuốc và siêu thị.
Đi đại tiện ngay khi có nhu cầu: không có gắng nhịn đi đại tiện vì có thể khiến chất thải đặc lại, phân khó đẩy ra ngoài hơn.
Luôn giữ tâm trạng thoải mái, thư giãn mỗi khi đi đại tiện sẽ giúp bạn dễ đi đại tiện hơn, không phải vội vàng, gắng sức. Khi đi đại tiện bạn có thể nâng đầu gối lên cao hơn bằng cách đặt 1 chân lên toa lét.
Mát xa bụng: đây là cách hiệu quả giúp bạn giảm thiểu tình trạng táo bón lâu ngày. Mỗi ngày bạn có thể mát xa từ 10 đến 20 phút ở các tư thế, đứng, ngồi hoặc nằm. Cách này sẽ giúp làm giảm tần suất sử dụng thuốc nhuận tràng và làm giảm triệu chứng đầy hơi.
Tóm lại đi đại tiện khó do nhiều nguyên nhân, mỗi nguyên nhân lại có những biện pháp khắc phục khác nhau. Các biện pháp chữa khó đi đại tiện trên đây chỉ mang tính tham khảo. Tốt nhất bạn nên tư vấn các bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn và tìm ra biện pháp chữa trị phù hợp.
